Mâm cúng mùng 5 tháng 5 cần chuẩn bị những gì cho đủ lễ nghĩa?

Chuẩn bị mâm cúng mùng 5 tháng 5 như thế nào cho thật hoàn chỉnh? Cũng như có lưu ý gì khi cúng? Đó chắc hẳn là điều mà nhiều người quan tâm đến.

Cứ vào thời điểm ngày 5 tháng 5 âm lịch, người dân Việt Nam ta sẽ gọi đó là Tết Đoan Ngọ. Vào lúc này, mọi người thường chuẩn bị mâm cúng tươm tất để dâng lên ông bà tổ tiên. Vậy Tết Đoan Ngọ là gì? Cũng như mâm cúng mùng 5 tháng 5 nên được chuẩn bị ra sao? Theo dõi bài viết sau đây để có câu trả lời rõ nhất.

Tết Đoan Ngọ là gì?

Tết Đoan Ngọ là cái Tết chung của những nước chịu ảnh  văn hóa từ Trung Quốc. Tuy nhiên, ở Việt Nam, Tết Đoan Ngọ mang ý nghĩa vô cùng đặc biệt. Cứ vào thời điểm mùng 5 tháng 5 (âm lịch) hàng năm, người dân Việt Nam lại tổ chức Tết Đoan Ngọ.

Theo từ điển Hán – Việt, Đoan có nghĩa là mở đầu, Ngọ là giữa trưa. Do vậy, Tết Đoan Ngọ sẽ được hiểu là thời điểm bắt đầu vào lúc giữa trưa, khi mặt trời lên cao và dương khí mạnh mẽ.

Đây là ngày Tết truyền thống dựa trên văn hóa – tín ngưỡng dân gian Phương Đông. Với mong muốn đánh dấu giai đoạn mới khởi đầu cho những điều tốt đẹp, cầu mong cho mùa màng luôn được bội thu, sinh nhai thuận lợi. Thông thường trong dịp Tết Đoan Ngọ, người ta thường sẽ có những tục lệ khác nhau như: Giết sâu bọ, tắm nước lá mùi, khảo cây lấy quả, hái thuốc vào giờ Ngọ…

Truyền thuyết Tết Đoan Ngọ tại Việt Nam

Vào ngày sau mùa vụ, nông dân ăn mừng vì trúng mùa nhưng sâu bọ năm ấy lại kéo dày ăn mất cây trái, thực phẩm đã thu hoạch. Người dân thường trăn trở không biết làm cách nào mới có thể giải được nạn sâu bọ này. Lập tức có người tự xưng là Đôi Truân xuất hiện từ xa.

Ông chỉ cho người dân lập một đàn cúng đơn giản. Bao gồm những thứ có thể chuẩn bị dễ dàng, đó là bánh tro, trái cây. Người dân thực hiện theo thì sâu bọ lập tức bị diệt trừ. Khi đó, lão ông còn bảo rằng “Sâu bọ sẽ ngày càng hung hăng hơn, chỉ cần thực hiện đều đặn như vậy vào mỗi năm thì mới có thể tiêu diệt được đám sâu bọ”

Người dân biết ơn và cảm tạ ông nhưng khi đó ông đã rời đi. Để tưởng nhớ việc này, người dân đã đặt cho ngày 5 tháng 5 (âm lịch) là Tết diệt sâu bọ, có người gọi đó là Tết Đoan Ngọ vì thường cúng vào giữa giờ Ngọ.

Ý nghĩa của ngày Tết Đoan Ngọ

Nhiều người cho rằng, đây là ngày diệt sâu bọ, phát động bắt sâu bọ và tiêu diệt hết các loài vật gây hại cho mùa màng, cây trồng. Theo quan niệm, trong hệ tiêu hóa thường có sâu bọ, nếu không giết đi thì chúng sẽ sinh sản ngày một nhiều và ảnh hưởng tới sức khỏe. Thế nhưng, việc tiêu diệt sâu bọ không phải lúc nào cũng có thể thực hiện được. Chỉ có ngày mùng 5 tháng 5 (âm lịch) chúng mới ngoi lên và đó là cơ hội để trừ khử.

Tết Đoan Ngọ thường cúng gì?

Theo truyền thống, mâm cỗ cúng Tết Đoan Ngọ sẽ chia thành 2 phần là Lễ gia tiên và Lễ cúng ngoài trời bao gồm các lễ vật:

Lễ gia tiên

• 1 mâm cơm chay
• Các loại bánh, xôi chay
• Mâm ngũ quả
• Bình hoa cúng
• 3 ly rượu với 3 màu trắng, đỏ vàng
• 3 ly nước trà
• Vàng mã

Lễ cúng Ngọc Hoàng Đại Đến và Thần Tiên bày ngoài trời

Mâm cúng sẽ được đặt ngoài trời và quay về hướng Nam bao gồm các món như:

• Các loại bánh, xôi
• Mâm ngũ quả
• Bình hoa cúng
• 5 ly rượu với 5 màu trắng, đỏ, vàng, xanh, đen.
• 5 ly nước trà

Lưu ý: Không cúng tiền vàng mã cho mâm này.

Chuẩn bị mâm cúng theo quan niệm vùng miền

Tùy theo quan niệm của từng vùng miền mà lựa chọn sản vật cúng ông bà, tổ tiên vào ngày Tết Đoan Ngọ khác nhau. Tuy nhiên vẫn phải đảm bảo có đủ các món lễ vật chính như: Nhang, đèn, vàng mã, nước và rượu nếp.

Đối với mâm cúng của miền Bắc sẽ có dưa hấu đỏ. Từ Thanh Hóa vào đến Huế thì không thể thiếu chè kê và thịt vịt. Người dân quyết định chọn thịt vịt phải có trên mâm cúng mùng 5 tháng 5 là bởi họ cho rằng thịt vịt mát, ăn vào sẽ làm sảng khoái cơ thể cả năm.

Đối với khu vực từ Đà Nẵng vào đến Quảng Ngãi, nhiều gia đình thường nấu xôi chè để cúng lễ. Nhà nào có trồng cây thì cho trẻ nhỏ nhà hàng xóm vào vườn hái trái ăn lấy lộc.

Riêng với mâm cúng của người miền Nam, không thể thiếu bánh ú tro, chè trôi nước, xôi gấc, cơm rượu…Sau khi cúng xong, cả nhà sẽ cùng quây quần bên mâm để ăn những món ăn này.

Món ăn trong ngày Tết Đoan Ngọ

Dựa vào truyền thống của từng miền, vào ngày này, ngoài hoa quả, những món ăn cũng khác nhau. Ở Hà Nội và một số vùng của miền Bắc, rượu nếp, đặc biệt rượu nếp cẩm luôn được xem là món không thể thiếu vào ngày này.

Không ít người cho rằng, bộ phận tiêu hoá của con người thường có các loại ký sinh gây hại và chúng nằm sâu trong bụng nên không phải lúc nào cũng diệt được. Rượu nếp được ăn ngay khi vừa ngủ dậy, chắc hẳn sẽ rất hiệu nghiệm. Rượu này thường là xôi còn nguyên hạt lên men, do đó có tên gọi khác là “cái”.

Các loại gạo nếp trắng và nếp cẩm sẽ được dùng để nấu xôi, sau đó để nguội rồi ủ cho lên men trong vòng 3 ngày. Thúng xôi để ủ được đặt trên chậu, hứng lấy nước rượu để khi ăn, trộn với cái tạo được vị ngọt, cay rất dễ chịu. Đây là món ăn được nhiều người thích.

Ngoài ra, miền Trung và miền Nam, mọi người cũng thường ăn cơm rượu và bánh ú nếp tro vào ngày này. Đối với miền Trung, cơm rượu được làm từ phương pháp lên men cổ truyền. Được biết đến như 1 món tráng miệng, lại giúp dễ tiêu hóa nên đã được nhiều gia đình miền Trung tự chế biến trong bữa ăn. Các loại cơm rượu miền Trung sẽ có hình dáng vuông vức.

Còn trong khu vực miền Nam, cơm rượu không để rời mà viên thành từng viên tròn trước khi ủ. Món cơm rượu ở miền Nam sẽ có nước đi cùng, rất ngon nếu ăn kèm với xôi vò giống như món xôi chè ở miền Bắc.

Một số phong tục thường thấy vào dịp Tết Đoan Ngọ

Theo thông lệ, đúng ngọ vào 12h trưa, người dân tại các vùng thôn quê sẽ rủ nhau đi hái lá. Đây là thời khắc mà dương khí tốt nhất, là giờ mặt trời tỏa ánh nắng rực rỡ nhất trong năm. Loại lá cây được hái có công dụng hiệu quả trong việc chữa các bệnh ngứa ngoài da, nhất là các bệnh về đường ruột hay khi bị cảm, mang đi nấu nước để xông giúp giải cảm hiệu quả.

Ngày trước vào thời điểm này, một số em bé thường được cha mẹ quệt vôi vào thóp, ngực hoạt bụng để không bị cảm vặt. Tuy nhiên, cho đến thời điểm hiện tại, những phong tục này gần như đã bị xóa bỏ.

Ở những khu vực như phố phường, thị thành, thường sẽ không nhiều vườn tược, cỏ cây, thì người dân sẽ đi mua lá thuốc mùng 5. Thời điểm này, những người từ quên sẽ mang nhiều loại thuốc ra để buôn bán. Lá để tắm sẽ được cắt nhỏ, phân từng loại riêng biệt, người đi chợ có thể chọn mùi mình thích mà mua. Đúng ngọ ngày mùng 5, lại đem đi phơi khô sau đó để trong tủ thuốc gia đình, khi nào có người ốm đau sẽ mang ra sử dụng.

Lưu ý khi chuẩn bị mâm cúng mùng 5 tháng 5

• Tết Đoan Ngọ nên được tiến hành vào đúng chính Ngọ, tức là 12 giờ trưa ngày 5/5 âm lịch. Bởi theo như giải nghĩa bên trên, Đoan là mở đầu còn Ngọ là thời gian từ 11 giờ trưa – 13 giờ chiều.
• Không được để giày dép bừa bộn trong ngày này. Theo như tiếng Hán, giày dép được phát âm tương tự với từ “tà”. Do đó nhiều người quan niệm việc làm này có thể chiêu dụ tà khí đến ngôi nhà của mình.
• Tránh để rơi tiền bạc vào Tết Đoan Ngọ vì như vậy sẽ khiến bạn dễ rơi mất lộc, tài vận cũng lao đao đi xuống.
• Nếu xuất hành trong ngày này, tốt nhất các bạn nên tránh đến những nơi âm u, chẳng hạn như bệnh viện hoặc đám ma. Vì những nơi này có nhiều âm khí, dễ thu hút bệnh tật.

Địa chỉ đặt làm mâm cúng mùng 5 tháng 5

Không ít người cho rằng việc thuê đơn vị chuẩn bị đồ cúng sẽ không thật sự thể hiện được gia chủ thành tâm thế nào. Điều đó có thể khiến các vị thần linh cai quản vùng đất cũng như gia tiên không hài lòng. 

Để đảm bảo có được mâm cúng với các món lễ vật tươm tất là điều mà bất kỳ ai cũng mong muốn. Thế nhưng, không phải ai cũng có nhiều thời gian, cũng như kinh nghiệm để tự mình chuẩn bị. Chính vì điều đó mà những dịch vụ chuẩn bị mâm cúng đã được ra đời, nhằm hỗ trợ các gia đình có mâm lễ vật hoàn chỉnh và đúng nghi thức nhất.

Dịch vụ chuẩn bị mâm cúng ngày nay khá đa dạng. Không chỉ cạnh tranh về chất lượng và còn về giá cả của dịch vụ. Do vậy, khi quyết định lựa chọn đơn vị đặt mâm cúng, các bạn cũng sẽ không phải bỏ ra 1 số tiền quá lớn nhưng vẫn nhận về chất lượng dịch vụ tốt. Đặc biệt, khi đến với các đơn vị uy tín như, các bạn sẽ nhận được nhiều ưu đãi hấp dẫn từ đơn vị cung cấp dịch vụ. Đặc biệt, chúng tôi cam kết:

• Không cần mất nhiều thời gian hay công sức để chuẩn bị đồ cúng.
• Chuẩn bị các mâm cúng với những món lễ vật thịnh soạn.
• Các món ăn được bày biện đẹp mắt, chất lượng.
• Giá thành hợp lý.
• Tư vấn cho khách hàng cách thức để thực hiện nghi lễ cúng đúng chuẩn

Tết Đoan Ngọ hoặc Tết mùng 5 tháng 5 là nét đẹp văn hóa mà nhiều thế hệ người Việt đã gìn giữ và bảo tồn trong suốt nhiều thế kỷ qua. Để không bị mai một theo dòng chảy thời gian cũng như xu thế phát triển của xã hội. Mong rằng với những chia sẻ này, các bạn đã biết được nên chuẩn bị mâm cúng mùng 5 tháng 5 như thế nào cho hợp lễ nghĩa nhất. Và nếu có nhu cầu đặt mâm cúng, vui lòng liên hệ ngay với để được tư vấn và hỗ trợ trong thời gian sớm nhất.

Tìm hiểu thêm: